Wegańskie jedzenie dla zwierząt

Wegańskie jedzenie dla zwierząt

Aby uzyskać produkty zwierzęce, wyrządza się okropną krzywdę ogromnej liczbie zwierząt. Nikt nie zaakceptowałby takiego cierpienia względem siebie w zamian za korzyści jakie wiążą się z użytkowaniem tych produktów. Z tego powodu wykorzystywanie zwierząt w celu zdobycia tych surowców jest niesprawiedliwe, co odrzucilibyśmy całkowicie gdybyśmy działali w sposób sprawiedliwy i bezstronny. Eksploatacja ta utrzymuje się jedynie z powodu rozpowszechniającego się gatunkowizmu.

Chociaż ustalono, że stosowanie diety wegańskiej jest całkowicie zdrowe dla ludzi na każdym etapie życia, mniej wiadomo na temat podawania wegańskiego jedzenia zwierzętom takim jak psy i koty. Jednakże te same powody, które zmuszają ludzi do rezygnacji z produktów zwierzęcych, odnoszą się również do innych zwierząt takich jak te, z którymi żyjemy. Ogromna liczba zwierząt jest obecnie wykorzystywana i zabijana, aby stać się pożywieniem dla innych zwierząt. Oznacza to, że niektóre zwierzęta są wykorzystywane, a inne nie, tylko dlatego, że są uznawane za bardziej lubiane albo dlatego, iż są trzymane jako „zwierzęta domowe”.

Karmienie niektórych zwierząt jedzeniem pochodzącym z innych zwierząt

Sytuacja taka ma miejsce, gdy przygarniamy i karminy jedno zwierzę jedzeniem, które pochodzi z innych zwierząt. Jest ona analogiczna do innej hipotetycznej sytuacji. Kiedy przygarniamy, powiedzmy, dwadzieścioro zwierząt (na przykład dwadzieścia kotów lub dwadzieścia psów) i zabijamy 19 zwierząt, aby nakarmić tylko jedno z nich.

Na szczęście jednak nie musi mieć to miejsca. Istnieje kilka marek wzbogaconej żywności wegańskiej, która zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe psów i kotów. Dlatego wybór, który jest zgodny z poszanowaniem wszystkich istot nie będących ludźmi, polega na karmieniu zwierząt żywnością, która nie zawiera produktów zwierzęcych. Odmowa zrobienia tego, gdy mamy dostęp do bezpiecznych i pożywnych opcji wegańskich, powoduje troskę w szczególności o niektóre zwierzęta i prowadzi do lekceważenia wielu innych.

Ujmując ten argument w kilku słowach

Argument przemawiający za tym, aby nie karmić zwierząt żywnością zawierającą produkty pochodzące od innych zwierząt jest w zasadzie bardzo prosty. Możemy zacząć od rozważenia następującego prostego pytania: czy powinniśmy przeciwstawić się wykorzystywaniu i zabijaniu zwierząt, które powoduje ich niepotrzebne cierpienie? Jeśli zwierzęta nie będące ludźmi są istotami moralnie znaczącymi, które nie powinny być dyskryminowane, odpowiedź musi brzmieć „tak”. Z tego powodu powinniśmy sprzeciwić się temu, co dzieje się na farmach, podczas połowu ryb oraz w rzeźniach, gdzie tryliony zwierząt strasznie cierpią i gdzie zabija się je, gdy są jeszcze bardzo młode. Należałoby wtedy sprzeciwić się temu we wszystkich przypadkach. Kiedy zwierzęta wykorzystuje się do produkcji mięsa dla ludzi oraz kiedy produkuje się z nich pożywienie dla innych zwierząt. W żadnym z tych przypadków produkcja ta nie jest konieczna i w żadnym z nich nie zapobiega szkodom gorszym niż te, które powoduje.

Dobrze zaplanowane diety wegańskie są zdrowe dla zwierząt

Należy zauważyć, że chociaż większość z nasz ma w domu zwierzęta takie jak psy czy koty, istnieje wiele innych gatunków, które są hodowane przez ludzi, takie jak gryzonie czy króliki, które z łatwością można karmić za pomocą diety wegańskiej. Ponieważ jednak tak wielu ludzi posiada psy albo koty, skupimy się tutaj w szczególności na sposobie, w jaki te zwierzęta mogą być karmione.

Podobnie jak my, psy i koty także muszą spożywać pewne składniki odżywcze, a nie jakieś konkretne pokarmy. Z tego powodu nie ma potrzeby, aby spożywały one produkty zwierzęce. Zarówno koty, jak i psy mogą się dobrze rozwijać na kompletnych i dobrze zbilansowanych dietach wegańskich. Dzięki nim mogą również odczuwać szereg korzyści zdrowotnych, takich jak poprawa stanu sierści, kontrola alergii, kontrola wagi, poprawa ogólnego stanu zdrowia oraz wzrost witalności, regresja zapalenia stawów, regresja cukrzycy, cofnięcie się zaćmy, zmniejszenie częstości występowania raka, infekcji oraz niedoczynności tarczycy.

Nawet jeśli koty, w przeciwieństwie do psów, są postrzegane jako zwierzęta, które muszą jeść mięso, produkty roślinne mogą także sprostać ich wymaganiom żywieniowym. Składniki odżywcze, które wcześniej uważano za pochodzące wyłącznie od zwierząt, można obecnie z łatwością uzyskać z innych źródeł. Składniki odżywcze, takie jak DHA (kwas dokozaheksaenowy) czy EPA (kwas eikozapentaenowy), witaminy D i B12, a nawet niezbędne dla kotów aminokwasy, takie jak tauryna, są zwykle dodawane do karmy ze źródeł innych niż pochodzenia zwierzęcego. Bezpieczne wegańskie produkty dla kotów podlegają ścisłej kontroli jakości oraz certyfikacji, aby spełniać lub nawet przekraczać wymagane poziomy wszystkich kluczowych składników odżywczych, będąc jednocześnie w pełni strawnym, smacznym i biologicznie dostępnym pożywieniem. Rosnąca liczba dostępnych na rynku produktów dla kotów ma na celu spełnienie tych wymagań i są one rekomendowane przez wielu weterynarzy dietetyków.

Ofiary tak zwanego przemysłu „karmy dla zwierząt”

Szacuje się, że kilka bilionów ryb w całkowitej liczbie 2 478 520 ton jest zabijanych rocznie w celu przetworzenia ich na puszki z mokrym jedzeniem dla kotów. Całkowita waga ryb, które są ofiarami tego procesu, mającego na celu nakarmienie psów i kotów, jest w rzeczywistości wyższa. Należy wziąć pod uwagę, iż liczba ta nie obejmuje puszkowanych mokrych karm dla kotów w Chinach ani karmy dla psów, przekąsek czy ryb, którymi karmi się koty i psy bezpośrednio1. Oszacowanie to podaje się w tonach, gdyż ciężko jest obliczyć całkowitą liczbę ryb, które zostały zabite.

Dodatkowo ryby nie są jedynymi ofiarami, ponieważ świnie, kurczaki, krowy, cielęta i inne zwierzęta także są zabijane w celu przetworzenia ich na karmę dla psów i kotów. Możemy uważać, iż nie powoduje to wykorzystywania i śmierci tych zwierząt, lub przynajmniej nie zawsze, ponieważ karma dla kotów i psów jest często produkowana z produktów ubocznych przemysłu mięsnego, takich jak pozostałości tusz czy zwierząt, które zginęły zanim dotarły do rzeźni. Jest to jednak mylące. Sprzedaż produktów ubocznych do produkcji karm dla psów i kotów przynosi wiele korzyści dla przemysłu mięsnego, podobnie jak sprzedaż skór. Skutkuje to wzrostem liczby zabijanych zwierząt. W ten sposób wykorzystywanie produktów mięsnych do karmienia psów i kotów prowadzi do zabijania kilku bilionów zwierząt rocznie.

Jak zapewnić wegańskie jedzenie zwierzętom

Na rynku istnieje kilka marek produkujących wegańską karmę, smakołyki oraz suplementy dla psów i kotów. Istnieje także kilka niewegańskich producentów jedzenia dla psów i kotów, którzy w swojej ofercie mają wegańskie produkty.

Tysiące ludzi, podobnie jak schroniska dla zwierząt, stosowały to pożywienie z powodzeniem przez co najmniej 20 lat. Psy i koty karmione wegańskimi produktami są w stanie utrzymać dobry stan zdrowia i dożyć późnego wieku.

Poniżej zostało wymienionych kilka marek wegańskiego pożywienia dla psów i kotów. W większości przypadków ich produkty mogą być zamówione przez Internet.

Amì

Benevo

Greta

Vegdog

VeggieAnimals

Yarrah: Organic Vega

Odpowiedzi na typowe obiekcje dotyczące karmienia zwierząt wegańską karmą

Czy karmienie kotów i psów wegańskim jedzeniem sugeruje, iż powinniśmy oceniać je negatywnie z moralnego punktu widzenia?

Ani trochę. Ani karmienie psów i kotów niektórymi karmami, które zawierają produkty zwierzęce czy zapobieganie przed atakowaniem i zabijaniem przez nie innych zwierząt nie sugeruje, że drapieżniki są „złe”, a ich ofiary „dobre”. Błędem jest myślenie w taki sposób. Zwierzęta te nie powinny być obwiniane za sposób, w jaki się zachowują. Jednakże w momencie, kiedy zwierzęta są zabijane abyśmy my mogli kupić pożywienie dla psów czy kotów, które trzymamy w domu, to my jesteśmy tymi, którzy wyrządzają krzywdę zabijanym zwierzętom. I, w przeciwieństwie do większości drapieżników, my potrafimy zrozumieć i dojść do wniosku, że jest to niesprawiedliwe.

Dodatkowo ważne jest, aby pamiętać, że dobrze jest powstrzymać cierpienie i śmierć nawet wtedy, gdy to nie my się do nich przyczyniamy i kiedy ktoś kto je powoduje, nie jest temu winien. Potrafimy rozpoznać takie sytuacje w przypadku ludzi. Na przykład kiedy interweniujemy i powstrzymujemy dziecko przed zrobieniem czegoś, co mogłoby być niedobre w skutkach dla niego lub dla innych.

Czy powstrzymywanie zwierząt przed jedzeniem innych osobników oznacza, że ze zbytnią wrażliwością podchodzimy do zwierząt, które są zabijane zamiast być bezstronnym w stosunku do wszystkich zwierząt?

Żywienie do kogoś silnych czuć, które wskazuje na to, że faworyzowanie jej czy jego jest niepoprawne, nie powinno mieć miejsca jeśli jest to niesprawiedliwe dla innych. Nie oznacza to, że każde nasze emocje są złe. Znaczy to tyle, że nie powinniśmy robić tego, do czego namawiają nas nasze uczucia, kiedy mają charakter samolubny lub skłaniają nas do bycia niesprawiedliwymi.

Byłoby niesprawiedliwym względem psów i kotów zapewnianie im wegańskiej karmy, gdyby taki sposób żywienia był dla nich bardziej szkodliwy niż krzywda, jaką wyrządza się zwierzętom przeznaczonym na karmę dla nich. Ale tak nie jest.

Czy karmienie psów i kotów wegańskim jedzeniem nie jest nienaturalne?

Ludzie często wszczepiają pupilom mikroczipy, przeprowadzają szczepienia, odrobaczanie, odpchlenie, sterylizują czy kastrują koty i psy oraz trzymają je w domu wierząc, że takie postępowanie zapewni im dobrostan. Wszystkie te poprawne działania pokazują, że możemy zrobić wiele nienaturalnych rzeczy dla zwierząt, które są dla nich bardzo dobre.

„Naturalny” niekoniecznie oznacza lepszy albo właściwy. Istnieje wiele przykładów nienaturalnych rzeczy, które są dobre, jak to zostało przedstawione w poprzednim paragrafie. Co więcej, istnieje wiele przykładów naturalnych rzeczy, które są złe. Wśród nich możemy wymienić chorobę, cierpienie i wszystkie krzywdy, których możemy doznać z przyczyn naturalnych. Istnieje także wiele zachowań, które występują w naturze a postrzegamy je jako wysoce nieakceptowalne takie jak gwałt, morderstwo czy dzieciobójstwo. Zachowania te pokazują, że to, co naturalne niekoniecznie pokrywa się z tym, co sprawiedliwe. Nie możemy zatem wyciągnąć wniosku, że ponieważ pewne zachowanie jest naturalne, jest w pełni uzasadnione. Twierdzenie „Tak to już jest, taka właśnie jest natura” nie mówi nam nic o tym czy te rzeczy są dobre czy złe. Starając się określić jak rzeczy powinny wyglądać jedynie na podstawie stwierdzenia z jakich przyczyn się one wydarzyły, jest nieuzasadnione. Oczywiście „natura” jako taka nie jest czynnikiem, na podstawie którego można oceniać rzeczy jako dobre czy złe, ale ci, którzy mają zdolność do refleksji nad tym, mogą zamiast tego zdecydować się działać na rzecz uczynienia świata lepszym miejscem, zamiast gorszym. Wystrzeganie się wykorzystywania zwierząt jest jednym z takich działań.

Czy przez oferowanie wegańskiego jedzenia zwierzętom niebędącymi ludźmi, nie narzucamy im naszego stylu życia i nie antropomorfizujemy ich zanadto?

Czy przez oferowanie wegańskiego jedzenia zwierzętom niebędącymi ludźmi, nie W tym pytaniu mamy do czynienia z dezorientacją odnośnie znaczenia słowa „antropocentryczny”. Antropocentryzm jest poglądem, że ludzkie interesy liczą się bardziej niż interesy innych czujących istot. Z tego powodu błędnym jest nazywanie „antropocentrycznymi” poglądów czy działań, które nie mają tego na celu, tylko dlatego, że są wykonywane przez ludzi. Jeśli karmienie zwierząt wegańskim jedzeniem zostałoby przeprowadzone w celu uzyskania dodatkowych korzyści przez ludzi i odbywałoby się to kosztem krzywdzenia zwierząt nie będących ludźmi, wtedy byłby to dobry powód, aby tego zaprzestać. Jednak to, że ludzie coś robią nie oznacza, iż jest to antropocentryczne. Jeśli fakt, że działanie jest wykonywanie przez człowieka czyni je złym, musielibyśmy stwierdzić taki absurd, że wszystkie możliwe ludzkie działania są złe (niezależnie od jakichkolwiek innych powodów, które mogłyby przemawiać na ich korzyść).

Zgodnie z tym stanowiskiem musielibyśmy odrzucić nie tylko koncepcję zalecającą dawanie wegańskiego pokarmu zwierzętom, konieczne byłoby także odrzucenie idei przeciwnej do niej (ponieważ ona także mogłaby być pomysłem ludzi). To pokazuje tylko, iż oskarżenie o antropocentryzm nie ma tutaj żadnego sensu.

Zwolennicy tej antropocentrycznej kwestii mogą twierdzić, że jeśli decyzja zostaje podjęta przez ludzi, będzie ona jedynie wspierać ludzkie interesy i nic więcej. Nie jest to jednak prawda. Istnieje wiele różnych form ludzkich działań, które już zostały wykonane przez osoby zmotywowane troską o dobro zwierząt.

Wszystko te wątpliwości należy odłożyć na bok nawet wtedy, gdy cel dotyczy wyłącznie ludzi, gdyż działanie z nim związane może być dobre także dla zwierząt. Kiedy ludzie szczepią zwierzęta przeciwko wściekliźnie, czego jedynym celem jest ochrona ich przez zarażeniem się tą chorobą, działanie to ma wyłącznie antropocentryczny cel. Jednakże nawet w tym przypadku korzyści nie odnoszą jedynie ludzie, ponieważ zaszczepione zwierzęta także na tym korzystają unikając choroby.

Zapewniając zwierzętom dobrze zaplanowaną i dobrze zbilansowaną dietę wegańską, możemy przyczynić się im, gdyż dzięki niej będą one cieszyć się świetnym zdrowiem. Jest to nawet z korzyścią dla wszystkich innych zwierząt, które nie zostaną zabite, aby stać się karmą dla pozostałych zwierząt. Jest to drugi powód promowania wegańskiego pożywienia dla zwierząt i nie ma to nic wspólnego z antropocentryzmem.

Czy etyka nie odnosi się jedynie do relacji międzyludzkich i nie dotyczy stosunków pomiędzy zwierzętami?

Kwestia ta zawiera w sobie kilka problemów. Po pierwsze zakłada, że nie ma żadnego związku między nami, a także pomiędzy zwierzętami, które jedzą inne zwierzęta i tymi, które są przez nie zabijane i zjadane. Ale ilekroć mamy możliwość wpływania na przebieg wydarzeń, ponosimy za nie odpowiedzialność. Może się wydawać, iż nie jesteśmy zamieszani w sytuację razem z innymi osobnikami nie będącymi ludźmi, która nie została spowodowana przez nas. Lecz ponieważ nasze zaniedbania (nie tylko nasze działania) są także rezultatem naszych wyborów, istnieje związek pomiędzy nami a tymi zwierzętami. Dlatego jest to w rzeczywistości kwestia etyczna. Należy wziąć pod uwagę w jakim stopniu niektóre jednostki są ranione, ponieważ krzywdzenie ma znaczenie moralne.

Błędem jest także zakładać, że działania wykonywane przez jednostki nie będące w stanie dokonać oceny moralnej, nie powodują, że ci którzy są w stanie to zrobić i mogą interweniować w danej sytuacji, nie ponoszą za nie odpowiedzialności. Jak już wcześniej wspomniano, jeśli to twierdzenie byłoby prawdziwe, ludzie nie musieliby przeciwdziałać kiedy dwoje dzieci grozi sobie śmiercią przy użyciu broni albo gdy ktoś roznosi jakąś chorobę, która zagraża innym. Niektórzy mogliby zaprotestować w ten sposób: „Ale dzieci są ludźmi, a zwierzęta nie”. Problemem polega na tym, iż taka odpowiedź wskazuje na szowinizm gatunkowy.


Źródła informacji

Bischoff, K. & Rumbeiha, W. K. (2012) „Pet food recalls and pet food contaminants in small animals”, Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 42, pp. 237-250.

Brown, W.Y. (2009) „Nutritional and ethical issues regarding vegetarianism in the domestic dog”, Recent Advances in Animal Nutrition in Australia, 17, pp. 137-143 [ostatnia wizyta 28 wietnia 2017].

Brown, W. Y.; Vanselow, B. A.; Redman, A. J. & Pluske, J. R. (2009) „An experimental meat-free diet maintained haematological characteristics in sprint-racing sled dogs”, British Journal of Nutrition, 102, pp. 1318-1323 [ostatnia wizyta 28 października 2019].

Dodd, S. A. S.; Cave, N. J.; Adolphe, J. L.; Shoveller, A. K. & Verbrugghe, A. (2019) „Plant-based (vegan) diets for pets: A survey of pet owner attitudes and feeding practices”, PLOS ONE, 14 (1) [ostatnia wizyta 01 listopada 2019].

Dodd, S. A. S.; Dewey, C.; Khosa, D. & Verbrugghe, A. (2021) „A cross-sectional study of owner-reported health in Canadian and American cats fed meat- and plant-based diets”, BMC Veterinary Research, 17 [ostatnia wizyta 04 lutego 2021].

FEDIAF EuropeanPetFood (2023) „Facts & figures 2022”, Statistics, FEDIAF EuropeanPetFood [ostatnia wizyta 26 czerwca 2023].

Gillen, J. (2008) Obligate carnivore: Cats, dogs and what it really means to be vegan, 3nd rev. exp. ed., Charleston: BookSurge.

Gray, C. M.; Sellon, R. K. & Freeman, L. M. (2004) „Nutritional adequacy of two vegan diets for cats”, Journal of American Veterinary Medical Association, 225, pp. 1670-1675.

Hill, R. C.; Choate, C. J.; Scott, K. C.; Molenberghs, G. (2009) „Comparison of the guaranteed analysis with the measured nutrient composition of commercial pet foods”, Journal of American Veterinary Medical Association, 234, pp. 347-351.

Kanakubo, K.; Fascetti, A. J. & Larsen, J. A. (2015) „Assessment of protein and amino acid concentrations and labeling adequacy of commercial vegetarian diets formulated for dogs and cats”, Journal of the American Veterinary Medical Association, 247, pp. 385-392.

Kanakubo, K.; Fascetti, A. J. & Larsen, J. A. (2017) „Determination of mammalian deoxyribonucleic acid (DNA) in commercial vegetarian and vegan diets for dogs and cats”, Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 101, pp. 70-74.

Kienzle, E. & Engelhard, R. A. (2001) „Field study on the nutrition of vegetarian dogs and cats in Europe”, Compendium on Continuing Education for the Practicing Veterinarian, 23, p. 81.

Knight, A. (2005a) „In defense of vegetarian cat food”, Journal of American Veterinary Medical Association, 226, pp. 512-513.

Knight, A. (2005b) „The author responds”, Journal of American Veterinary Medical Association, 226, pp. 1047-1048.

Knight, A. (2023a) „Vegan canine diets”, sustainablepetfood.info [ostatnia wizyta 06 marca 2023].

Knight, A. (2023b) „Vegan feline diets”, sustainablepetfood.info [ostatnia wizyta 06 marca 2023].

Knight, A.; Huang, E.; Rai, N. & Brown, H. (2022) “Vegan versus meat-based dog food: Guardian-reported indicators of health”, PLOS ONE, 17 (4) [ostatnia wizyta 14 kwietnia 2022].

Knight, A. & Leitsberger, M. (2016) „Vegetarian versus meat-based diets for companion animals”, Animals, 6 (9) [ostatnia wizyta 30 kwietnia 2017].

Knight, A. & Light, N. (2021) „The nutritional soundness of meat-based and plant-based pet foods”, Revista Electrónica de Veterinaria, 22 (1), pp. 1-21 [ostatnia wizyta 16 czerwca 2021].

Knight, A. & Satchell, L. (2021) “Vegan versus meat-based pet foods: Owner-reported palatability behaviours and implications for canine and feline welfare”, PLOS ONE, 16 (6) [ostatnia wizyta 17 czerwca 2021].

Larsen, J. A. & Villaverde, C. (2016) „Scope of the problem and perception by owners and veterinarians”, Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 46, pp. 761-772.

Linde, A.; Lahiff, M.; Krantz, A.; Sharp, N.; Ng, T. T. & Melgarejo, T. (2023) „Domestic dogs maintain positive clinical, nutritional, and hematological health outcomes when fed a commercial plant-based diet for a year”, bioRxiv, February 21 [ostatnia wizyta 21 marca 2023].

May, A. (2022 [2019]) „Vegan diets for dogs”, Vegan Health [ostatnia wizyta 30 kwietnia 2022].

Milburn, J. (2022) Just fodder: The ethics of feeding animals, Montreal McGill-Queen’s University Press.

Semp, P.-G. (2014) Vegan nutrition of dogs and cats, Praca dyplomowa, Wien: Veterinärmedizinischen Universität Wien [ostatnia wizyta 14 stycznia 2017].

Wakefield, L. A.; Shofer, F. S.; Michel, K. E. (2006) „Evaluation of cats fed vegetarian diets and attitudes of their caregivers”, Journal of American Veterinary Medical Association, 229, pp. 70-73.


Notatki

1 De Silva, S. S.; Turchini, G. M. (2008) „Towards understanding the impacts of the pet food industry on world fish and seafood supplies”, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 21, pp. 462-463.