Argumenty przeciwko szowinizmowi gatunkowemu

Argumenty przeciwko szowinizmowi gatunkowemu

Kwestia tego czy powinniśmy przedkładać interes ludzi nad interesem zwierząt jest podstawą etyki związanej z zagadnieniami dotyczącymi zwierząt. Pogląd głoszący, iż powinniśmy faworyzować interesy ludzi został skrytykowany jako szowinizm gatunkowy.

Teza, że powinniśmy faworyzować ludzi w stosunku do innych zwierząt, a tym samym niekorzystnie traktować gatunki inne niż ludzki, jest broniona na kilka różnych sposobów:

  • Poprzez proste twierdzenie, iż powinniśmy zachowywać się w ten sposób, bez przedstawienia żadnego argumentu dla poparcia tego stanowiska1.
  • Poprzez twierdzenie, że ludzie znajdują się w pozycji nadrzędnej z powodów, których nie da się w żaden sposób uzasadnić2.
  • Poprzez utrzymywanie stanowiska, że ludzie mają pewne umiejętności, których nie posiadają inne gatunki3.
  • Poprzez twierdzenie, że ludzie mają pewne szczególne relacje ze sobą, których nie nawiązują z innymi gatunkami, co można zweryfikować4.

Na powyższe stwierdzenia sformułowano następujące odpowiedzi:

  • Jeżeli zaakceptujemy bezstronny punkt widzenia, będziemy musieli odrzucić niekorzystne traktowanie innych gatunków.
  • Nie można akceptować różnic w traktowaniu, które wynikają z przypadkowych powodów.
  • Powody nie brania pod uwagę innych gatunków odnoszą się także do niektórych ludzi.
  • Powody nie brania pod uwagę innych gatunków nie mają zastosowania moralnego.

Struktura tych argumentów jest dokładnie wyjaśniona w poniższych postach:

Argument odwołujący się do bezstronności

Błędne koło w rozumowaniu

Argument z nakładania się gatunków

Argument odwołujący się do istotności


Dodatkowe żródła

1 Gaita, R. (2003) The philosopher’s dog: Friendships with animals, London: Routledge. Posner, R. (2004) „Animal rights: Legal, philosophical and pragmatical perspectives”, in Sunstein, C. & Nussbaum, M. (eds.) Animal rights: Current debates and new directions, Oxford: Oxford University Press, s. 51-77.

2 Harrison, P. (1989) „Theodicy and animal pain”, Philosophy, 64, s. 79-92. Reichmann, J. B. (2000) Evolution, animal ‘rights’ and the environment, Washington: The Catholic University of America Press.

3 Carruthers, P. (1992) The animal issue: Moral theory in practice, Cambridge: Cambridge University Press. Ferry, L. (1995 [1992]) The new ecological order, Chicago: Chicago University Press. Frey, R. G. (1980) Interests and rights: The case against animals, Oxford: Oxford University Press. Leahy, M. P. T. (1991) Against liberation: Putting animals in perspective, London: Routledge.

4 Goldman, M. (2001) „A trascendental defense of speciesism”, Journal of Value Inquiry, 33, s. 59-69. Midgley, M. (1983) Animals and why they matter, Athens: University Georgia Press. Næss, A. (1989) Ecology, community and lifestyle, Cambridge: Cambridge University Press. Petrinovich, L. (1999) Darwinian dominion: Animal welfare and human interests, Massachusetts: MIT Press.